Χωροταξικό για τη βιομηχανία, εξορυκτικές δραστηριότητες και μεταποίηση

Συναφές με την προηγούμενη ανάρτηση είναι και το θέμα των προβλέψεων του νέου ειδικού πλαισίου για τη βιομηχανία, στο οποίο ανάμεσα στα άλλα προβλέπεται και η εγκατάσταση μεταποιητικών μονάδων στον ίδιο χώρο της εξόρυξης, με στόχο την καθετοποίηση της παραγωγής.

Η πρόβλεψη αυτή έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις, οι οποίες θα εκφραστούν και με προσφυγές στο ΣτΕ, κατά του συγκεκριμένου νομοθετήματος. Είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική η ενημέρωση του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων, εκτενή αποσπάσματα της οποίας παραθέτουμε στη συνέχεια:

Όσοι ασχολούμαστε με τα μεταλλεία έχουμε ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα να αντιμετωπίσουμε, που λέγεται «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία». Το νέο χωροταξικό, που είναι ήδη νόμος του Κράτους (δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 151//ΑΑΠ/13.4.09), ουσιαστικά καταργεί τη δασική νομοθεσία και τη νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές.

Πέρα από την ίδια την εξορυκτική δραστηριότητα η οποία, όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει, επιτρέπεται σχεδόν παντού, το χωροταξικό της βιομηχανίας επιτρέπει, ή μάλλον ενθαρρύνει, την εγκατάσταση μεταποιητικών μονάδων στον ίδιο χώρο της εξόρυξης, με στόχο την καθετοποίηση της παραγωγής.

Από αυτή τη γενική κατεύθυνση δεν εξαιρούνται ούτε τα δάση, ούτε οι περιοχές NATURA, ούτε οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας, παρά μόνον οι «οικότοποι κοινοτικής προτεραιότητας». Τα πάντα επιτρέπονται, με την προϋπόθεση ότι η ενδιαφερόμενη εταιρεία θα αναλάβει να «δασώσει» μια έκταση ίση με το δάσος που θα καταστρέψει!

Θεωρούμε ότι τα ανωτέρω είναι εξόχως αντισυνταγματικά (δείτε και το έγγραφο του «Συλλόγου Ελλήνων Πολεοδόμων Χωροτακτών»).

Σύμφωνα με δηλώσεις του Προέδρου του ΣΜΕ κ. Βιδάλη (της S&B), o στόχος αυτών των διατάξεων είναι «Να ακυρωθεί η δυνατότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας να ανατρέπει μεταλλευτικές επενδύσεις επικαλούμενο έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού…». Εάν ισχύσει αυτό το πλαίσιο χωροταξίας, θα πρέπει να πούμε αντίο στα δάση της Χαλκιδικής, της Γκιώνας, της Οίτης, της Εύβοιας, του Έβρου. Αν ισχύσει αυτό το πλαίσιο, θα είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολο να πολεμήσουμε συγκεκριμένα έργα. Αυτός άλλωστε είναι και ο στόχος κυβέρνησης και εταιρειών – να μας αφαιρέσουν όλα τα όπλα και να μη μας αφήσουν κανένα περιθώριο αντίδρασης στους σχεδιασμούς τους.

Την προσφυγή στο ΣτΕ έχει ήδη αποφασίσει ο Δήμος Σαπών Ροδόπης, ενώ την Τρίτη συνεδριάζει για αυτό το λόγο και ο Δήμος Σταγείρων – Ακάνθου Χαλκιδικής. Είναι αυτονόητο ότι όσο πιο πολλές προσφυγές και παρεμβάσεις υπάρχουν, τόσο πιο πολλές πιθανότητες θα έχουμε να κερδίσουμε.

τα επίμαχα άρθρα του Ειδικού Χωροταξικού

2. Κατηγορίες δραστηριοτήτων με χωροθετική εξάρτηση από πρώτες ύλες προερχόμενες από εξόρυξη

α) Στις κατηγορίες αυτές εντάσσονται, σύμφωνα με σχετική γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Ανάπτυξης:

• Εγκαταστάσεις πρωτογενούς επεξεργασίας ορυκτών πρώτων υλών (των λατομικών ορυκτών συμπεριλαμβανομένων) στις περιοχές εξόρυξής τους.
• Μονάδες μεταποίησης χωροθετημένες σε περιοχές εκμετάλλευσης ορυκτών πρώτων υλών, τις οποίες οι μονάδες αυτές καθετοποιούν.
• Μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με εξάρτηση από ορυκτές πρώτες ύλες στις περιοχές εξόρυξής τους.

β) Για την ίδρυση ή το μετασχηματισμό υφιστάμενων μονάδων που ανήκουν στις δραστηριότητες αυτές, δίδονται οι ακόλουθες κατευθύνσεις:

• Σε χωροθετημένα μεταλλεία ή λατομεία, επιτρέπονται μονάδες του παρόντος άρθρου, εφόσον παρουσιάζουν εξάρτηση από πρώτες ύλες που παράγονται στο αντίστοιχο χώρο.
• Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000, εκτός των οικοτόπων κοινοτικής προτεραιότητας όπου απαγορεύεται η εγκατάσταση των ανωτέρω βιομηχανικών μονάδων, είναι δυνατή η χωροθέτηση τους σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τα νομικά καθεστώτα προστασίας τους.
• Ομοίως, είναι κατ’ αρχήν αποδεκτή η εγκατάσταση των βιομηχανικών μονάδων της παρούσας παραγράφου σε δάση ή δασικές εκτάσεις, στο πλαίσιο των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας, όταν δεν είναι τεχνικοοικονομικά πρόσφορη ή εφικτή η εγκατάσταση εκτός των περιοχών αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να εξετάζεται η ύπαρξη κατάλληλων θέσεων σε δασική έκταση, και μόνον όταν αυτή δεν είναι δυνατή εξετάζεται η χωροθέτηση σε δάσος. Σε περιπτώσεις που παρά την κατεύθυνση αυτή δεν θα γίνεται, σε πρώτο στάδιο, δεκτή μια τέτοια χωροθέτηση, θα πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα έγκρισης της χωροθέτησης υπό τον όρο της δάσωσης με δαπάνες του φορέα της μονάδας έκτασης μη δασικού χαρακτήρα χωροθετημένης σε μια ευρύτερη περιοχή νομαρχιακής κλίμακας, εμβαδού τουλάχιστον ίσου με τη δασική περιοχή στην οποία γίνεται η επέμβαση.

6. Βιομηχανικές επενδύσεις μείζονος σημασίας για την εθνική οικονομία

Στην παρούσα κατηγορία εντάσσονται οι βιομηχανικές μονάδες, που σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 3299/2004 όπως ισχύει, προσδιορίζονται ως έχουσες σημαντική επίπτωση στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας και στην απασχόληση.

Η έγκριση της χωροθέτησης των επενδύσεων αυτών γίνεται με απόφαση της Επιτροπής Συντονισμού της Κυβερνητικής Πολιτικής στον τομέα του Χωροταξικού Σχεδιασμού και της Αειφόρου Ανάπτυξης, του άρθρου 3 του ν. 2742/99.

(Για τις βιομηχανικές επενδύσεις μείζονος σημασίας για την εθνική οικονομία προβλέπεται η δημιουργία και θεσμοθέτηση ειδικής διαδικασίας χωροθέτησης και χωρικής οργάνωσης).

2.         Κατευθύνσεις που συνδέονται με ειδικά θεσμικά καθεστώτα και κατηγορίες χώρου

 α)   Νησίδες δασικών εκτάσεων μπορούν να περικλείονται μέσα σε οργανωμένους υποδοχείς βιομηχανίας, διατηρώντας το καθεστώς προστασίας τους. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή, για τεχνικοοικονομικούς λόγους, η διέλευση δικτύων υποδομής. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον από την επέμβαση προκαλείται ζημία δασικής βλάστησης πρέπει να εξασφαλίζεται με ευθύνη και δαπάνες του φορέα η δάσωση γεωργικής έκτασης αντίστοιχου εμβαδού με τη δασική περιοχή που εκχερσώνεται μέσα στα όρια του υποδοχέα.

γ)   Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000 περιλαμβανομένων των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ η εγκατάστασή τους είναι δυνατή, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τα νομικά καθεστώτα προστασίας τους. Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων στους οικοτόπους προτεραιότητας, στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης που καθορίζονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 19 παρ. 1 και 2 και 21 του ν. 1650/1986 καθώς επίσης και στους πυρήνες εθνικών δρυμών, στα διατηρητέα μνημεία της φύσης, στα Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου το σύνολο της εδαφικής περιφέρειας ενός Ο.Τ.Α. ή ενός νησιού χαρακτηρίζεται τοιουτοτρόπως και στα αισθητικά δάση που δεν περιλαμβάνονται στην προηγούμενη περίπτωση.

δ)   Στην κρίσιμη παραθαλάσσια ζώνη πρέπει να αποθαρρύνεται η χωροθέτηση βιομηχανικών μονάδων, με εξαίρεση των προβλεπόμενων στο άρθρο 5 παρ.3.

5.      Κατευθύνσεις για το φυσικό σχεδιασμό του εξωαστικού χώρου, μέσω Γ.Π.Σ. / Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. ή άλλων σχεδιαστικών εργαλείων

στ)Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000 περιλαμβανομένων των Ζωνών Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων, εκτός των οικοτόπων κοινοτικής προτεραιότητας, είναι δυνατή με τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τα νομικά καθεστώτα προστασίας τους.